زردی نوزاد چیست؟
زردی یا یرقان مشکلی است که منجر به زرد رنگ شدن پوست نوزاد و قسمت سفیدی چشم او می‌شود.این ها علائمی هستند که نشان میدهند که بیلی‌روبین بیش از حد مجاز در خون کودک وجود دارد. به افزایش بیش از حد بیلی‌روبین در خون هایپر‌بیلی‌روبینمی می‌گویند.
یرقان معمولا در پنج روز اول بعد از تولد ظاهر می‌شود.بسیارد از نوزادان در زمان ترخیص از بیمارستان از روز دوم شروع به زرد شدن می‌کنند در ابن شرایط ممکن است پزشک یک ازمایش پیگیری.زمانی که کودک شما سه تا پنج روزه است انجام دهد.
حدود 60درصد نوزادان زردی را بطور خفیف تجربه می‌کنند که بیشتر انها درطول یک یا دوهفته بدون وجود هیچ مشکلی بهبود می‌یابند.
بسیار مهم است بدانید که بی‌توجهی به زردی ممکن خطرناک باشد چرا که اگر سطح بیلی‌روبین خون بالا باقی بماند و درمان نشود.باعث اسیب مغزی به نام کرن ایکتروس می‌شود که مشکلات جدی مادام‌العمر مانند ناشنوایی،عقب ماندگی ذهنی یا فلج مغزی را به دنبال دارد.
علت زردی در نوزادان یا یرقان چیست؟
بیلی‌روبین ماده ایی زرد رنگ که در خون وجود دارد و زمانی که بدن سلولهای قرمز فرسوده را ازبین میبرد تولید می‌شود.
اگر این ماده بیش از حد مجاز در خون باشد می‌تواند باعث زردی پوست شود.بیلی‌روبین از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود.
در زمان بارداری بدن بیلی‌روبین های اضافی جنین را از طریق جفت وکبد دفع می‌کند.
اما پس ار تولد بدن نوزاد باید به تنهایی بیلی‌روبین خود را از بین ببرد.
اگر بدن نوزاد شما بیلی‌روبین بیشتری نسبت به انچه می‌تواند تصفیه کند داشته باشد دچار زردی می‌شود.
در اغلب موارد به زردی نوزادان زردی فیزیولوژیک می‌گویند زیرا دلیل آن این است که اندام های نوزاد توانایی دفع بیلی‌روبین اضافی را ندارند.
این نوع زردی معمولا حدود 24ساعت پس از تولد ظاهر می‌شود.این زردی در روز سوم و چهارم شدت می‌گیرد و سپس بعد یک تا دو هفته از بین می‌رود.
در رنگ زرد ابتدا در صورت کودک سپس در گردن و قفسه سینه ظاهر می‌شود و در موارد شدیدتر به انگشتان پامی‌رسد. در موارد زیر احتمال ابتلا به زردی در نوزادان بیشتر است:
- خواهر یا برادری دارد که در دوران نوزادی دارای زردی بوده است
- در هنگام تولد خونریزی داشته است
- زودتر از زمان تعیین شده متولد شده‌اند
- ناسازگاری درrh, k,u و نوع خون مادر و نوزاد باهم وجود داشته باشد
علائم یرقان یا زردی چیست؟
اگر نوزادی دارای زردی باشد پوست او و قسمت سفیدی چشم ها زرد خواهد شد. رنگ زرد ابتدا در صورت و سینه کودک و معمولا یک تا پنج روز پس از تولد ظاهر می‌شود.
کودکانی که سطح بیلی‌روبین بالایی دارند ممکن است:
- زردتر شوند یا زردی به اندام های پایین ترمانند سینه،دست ها و پاها برسد
- لاغر شوند و خوب شیر نخورند
- خواب الود،بداخلاق و وحشت زده شوند
- خمیده شوند و یا گردنشان ب عقب برگردد
- گریه هایی باصدای بلند داشته باشند
- مدفوع کم‌رنگ
- خارش
- استفراغ
- ادرار تیره
سطح بالای بیلی‌روبین می‌تواند خطرناک باشد..اگر کودک شما هرکدام از این علائم را دارد،یا زردی او در24ساعت اول بعد از تولد ظاهر شود یا زردی فیزیولوژیک او بیش از سه هفته طول بکشد، لازم است حتما در اسراع وقت به پزشک مراجعه نمایید.
زردی چگونه درمان می‌شود؟
در بیشتر مواقع زردی نیازی به درمان ندارد،اما اگر سطح بیلی‌روبین بالا تر از حد طبیعی برای نوزادان باشد،درمان باید اغازشود،برای درمان زردی نوزاد را زیر یک نور فلورئوسنت قرار میدهند که این روش فتوتراپی نامیده می‌شود.
لازم به ذکر است که در این روش کودک باید کاملا عریان باشد اما چشم ها و قسمت تناسلی آن باید پوشیده باشد پوست،نور را جذب می‌کند و نور بیلی‌روبین را می‌شکند،تا بدن کودک بتواند به راحتی آن را از طریق ادرار یا مدفوع دفع نماید.
فتوتراپی معمولا در بیمارستان انجام می‌شود اما بعضی از نوزادان در خانه نیز می‌توانند از این روش بهره بگیرند.
دلایل زردی دوران بارداری چیست؟
علت اصلی یرقان،وجود بیلی‌روبین اضافه(یک رنگدانه زرد ـ نارنجی)در بدن است.
بیلی‌روبین یک ترکیب طبیعی است که در بدن تولید و توسط کبد پردازش می‌شود بالا رفتن مقدار بیلی‌روبین در خون،نشان‌دهنده اختلال در عملکرد کبد است.زردی می‌تواند در هر یک از ماه‌های بارداری رخ دهد.دلیل آن، هم می‌تواند مربوط به بارداری باشد و هم نباشد.
روش های تشخیص یرقان در دوران بارداری چیست؟
تشخیص بیماری کبد در دوران بارداری می‌تواند چالش برانگیز باشد و به برسی ازمایشگاهی بستگی دارد. علائم و نشانه ها عمدتا خیلی مشخص نیستند و می‌توانند شامل استفراغ و درد، در معده باشند.روش های اصلی تشخیص یرقان در حاملگی عبارتند از:
- برسی بالینی:
ممکن است تغییرات پوستی،مانند قرمزی کف دست ایجادشود. البته این حالت به دلیل بالا رفتن سطح هورمون استروژن زنان باردار رخ می‌دهد و در حدود 60درصد از بارداری های سالم نیز دیده می‌شود.
- سونوگرافی:
سونوگرافی اولین گزینه برای تشخیص صددرصدی زردی در دوران بارداری است. نوزاد شما معرض امواج صوتی سونوگرافی قرار نخواهد داشت. از روش تصویر برداری رزونانس مغناطیسی MRA) نیز ممکن استفاده شود. این دو روش،نسبت به توموگرافی کامپیوتری(CT)و اندوسکوپیک((ERCP) که ابزارهای تشخیصی تخصصی تری هستند،اما خطر تشعشع برای کودک را دربرمیگیرد،نسبا ایمن است.
- ازمایش خون:
ازمایش خون زنانی که دوران بارداری مبتلا هستند،ناهنجاری هایی را نشان می‌دهد. از جمله:
- کم شدن سطح البومین
- افزایش ALP
- افزایش زمان پروترومبین تایم
برای جلوگیری زردی دوران بارداری چیکار کنیم؟
- مواد غذایی چرب،مانند لبنیات پرچرب و گوشت های چربی دار را فقط ب توصیه شده مصرف کنید. زیرا مصرف بیش از حد آن ممکن است بر کبد شما تاثیر بگذارد.
- مصرف دارو ها را محدود کنید. از مصرف داروها یا ترکیباتی که می‌توانند برای کبد سمی باشد،خودداری کنید.قبل از مصرف هرنوع دارو،با پزشک خود مشورت کنید. زیرا ممکن است برای جنین مضر باشد.
توجه داشته باشید که چه مناطقی را برای مسافرت انتخاب می‌کنید!از سفر به مناطقی که دارای بیماری‌های شایع مانند مالاریا هستند خودداری کنید. انگل مالاریا گلبول های قرمز خون را از بین میبرد و این ممکن است منجر به زردی شود.
آیا زردی نوزاد خطرناک است؟
زردی اختلالی بسیار شایع است و گاهی اوقات به خودی خود رفع می‌شود.اما در موارد نادر می‌تواند عارضه ساز شده و به درمان نیاز داشته باشد.
- اگرچه زردی در بین نوزادان متداول است،اما مقادیر بالای بیلی‌روبین درمان نشده درخون می‌تواند به مغز منتقل شده و منجر به عوارض جدی شود.
- این عوارض اگرچه نادرست است اما می‌تواند منجر به اسیب دائمی مغز توسعه نادرست مینای دندان یا کم شنوایی شود.
- از علائم ان می‌توان به،بی حالی رنگ زرد روشن در پوست و پاهای زرد اشاره کرد. همچنین ضعف ماهیچه،گریه غیر معمول و پر فشار،تب یا تحریک پذیری از دیگر علائم بیماری است.
- اگر میزان بیلی‌روبین رو به افزایش باشد پزشک توصیه می‌کند مادر درکنار شیردهی از پستان از شیر خشک هم برای تغذیه نوزاد استفاده کند. البته در اکثر موارد نیازی به تغذیه با شیرخشک نیست مگر اینکه میزان بیلی‌روبین خون نوزاد از20میلی‌گرم در دسی لبتر یا بالاتر باشد،یا نوزاد نارس باشد نارسایی خون داشته باشد یا وزن زیادی ازدست بدهد. تغذیه باشیرخشک می‌تواند در امر شیردهی موفق از سینه اختلال ایجاد کند پس قبل از شروع اینکار با پزشک خود درمورد جوانب مثبت ومنفی صحبت کنید.
چند نکته درمورد زردی نوزراد:
- برای تشخیص زردی در نوزادان از پوشاندن لباس زرد به آنها خود داری کنید.
- اگر نوزاد شما پوستی تیره دارد، لثه ها وسفیدی چشم را برای تشخیص زردی برسی کنید.